Astrolabium (Polski)
Astrolabium, dowolny rodzaj wczesnego instrumentu naukowego używanego do obliczania czasu i do celów obserwacyjnych. Astrolabium planispheric umożliwiło astronomom obliczenie położenia Słońca i gwiazd w odniesieniu zarówno do horyzontu, jak i południka. Dostarczył im płaszczyzny sfery niebieskiej i głównych okręgów-czyli tych reprezentujących ekliptykę, równik niebieski i zwrotniki raka i Koziorożca., Ze względu na takie cechy Astrolabium planispheric można uznać za rodzaj prymitywnego komputera analogowego.
Photos.com/Thinkstock
Astrolabium zostało prześledzone do VI wieku i wydaje się, że weszło w szerokie zastosowanie od wczesnego średniowiecza w Europie i świecie islamskim. Około połowy XV wieku Astrolabium zostało przyjęte przez żeglarzy i wykorzystane w nawigacji niebiańskiej. Tak zwane Astrolabium Marinera zostało później wyparte przez sekstanty.
The Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork; Edward C. Moore Collection, 91.1.535 a-h, www.metmuseum.org
typowe Astrolabium planisferyczne stosowane przez średniowiecznych astronomów mierzyło od 8 do 46 cm (3 do 18 cali) i było wykonane z metalu—zwykle z mosiądzu lub żelaza., Składa się z kilku głównych części: płyty bazowej (mater) z siecią linii reprezentujących współrzędne niebieskie; dysku o otwartym wzorze (rete) z „mapą” gwiazd, w tym wyżej wymienionych okręgów, które obracały się na mater wokół kołka centralnego odpowiadającego północnemu biegunowi niebieskiemu; oraz prostej reguły (alidade), używanej do obserwacji obiektów na niebie. Alidade umożliwiło wykorzystanie Astrolabium do zastosowań geodezyjnych—np. do określania wysokości góry., Większość astrolabiów miała również jedną lub więcej płyt (zwanych klimatami), które były wygrawerowane liniami współrzędnych dla różnych szerokości geograficznych i były umieszczone między mater a rete.