Karnak (Polski)

Karnak, zwana także Al-Karnak, wioska położona w Al-Uqṣur muṣāfaẓah (Gubernatorstwo), w Górnym Egipcie, która dała swoją nazwę Północnej połowie Ruin Teb na wschodnim brzegu Nilu, w tym Ruin wielkiej świątyni Amona. Karnak i inne obszary starożytnych Teb – w tym Luksor, Dolina Królów i Dolina Królowych – zostały wspólnie wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1979 roku.,

wykopaliska w 20 wieku przesunęły historię tego miejsca z powrotem do okresu Gerzean (ok. 3400–ok. 3100 pne), kiedy powstała mała osada na szerokim wschodnim brzegu zalewu Nilu. Karnak zawiera północną grupę tebańskich świątyń miejskich, zwanych w starożytności Ipet-Isut, ” Wybrane miejsca.,”Ruiny pokrywają znaczny obszar i są nadal imponujące, choć nic nie pozostało z domów, pałaców i ogrodów, które musiały otaczać dzielnicę świątynną w czasach starożytnych. Najbardziej na północ wysuniętą świątynią jest Świątynia Mont, boga wojny, z której niewiele pozostało poza fundamentami. Południowa świątynia, która ma święte jezioro w kształcie podkowy, została poświęcona Bogini Mut, żonie Amona; to również jest znacznie zrujnowane. Obie świątynie zostały zbudowane za panowania Amenhotepa III (1390-53), którego architekt został upamiętniony posągami w świątyni Mut.,

pomiędzy tymi dwoma dzielnicami znajdował się największy kompleks świątynny w Egipcie i jeden z największych na świecie, Wielka Metropolitalna Świątynia boga Państwa, Amon-Re. Kompleks był dodawany i zmieniany w wielu okresach, w związku z czym nie ma planu systematycznego. Został on nazwany Wielkim historycznym dokumentem w kamieniu: odzwierciedlają się w nim wahania losu Imperium egipskiego. Istnieje nie mniej niż 10 pylonów, oddzielone sądami i salami i obecnie numerowane dla wygody, numer jeden jest najnowszym dodatkiem., Pylony od 1 do 6 tworzą główną oś wschód-zachód prowadzącą w kierunku Nilu. Siódme i ósme pylony zostały wzniesione w XV wieku p. n. e.przez Thutmose III i królową Hatszepsut, a dziewiąte i dziesiąte za panowania Horemheba (1319-1292). Pylony te tworzyły szereg bram procesyjnych ustawionych pod kątem prostym do osi głównej, łączących świątynię z Mut na południu, a dalej, aleją sfinksów, ze świątynią w Luksorze oddaloną o 2 mile (3 km).,

istnieje kilka zachowanych śladów pierwotnego Królestwa środkowego (1938–ok. znalezione wewnątrz trzeciego pylonu., Na początku Nowego Królestwa (ok. 1539-1075 p. n. e.), Thutmose I (panował 1493–ok. 1482) zamknął świątynię XII dynastii (1938-ok.1756 p. n. e.) kamiennym murem i frontonem z dwoma pylonami (czwartym i piątym), wznosząc dwa obeliski przed nową fasadą świątyni. Jego syn, Thutmose II (panował w latach 1482-79), dodał przed powiększoną świątynią obszerny dziedziniec Festiwalowy oraz parę obelisków. Hatszepsut wstawił wtedy w centrum świątyni świątynię z kory kwarcytowej poświęconą Amonowi, a także dwie dodatkowe pary obelisków, z których jeden stoi do dziś., Za panowania Thutmose III (1479-26) świątynia została znacznie powiększona; nie tylko dodał do istniejących struktur i dodał pylon (szósty) i pillared courts zawierające sale, w których zapisał annały swoich kampanii, ale także zbudował na wschód od obszaru Środkowego Królestwa poprzeczną świątynię w formie pawilonu Jubileuszowego. Na ścianach jednego z tylnych pomieszczeń tej świątyni wyrzeźbiony jest rodzaj obrazkowego katalogu egzotycznych zwierząt i roślin, które przywiózł z Azji w 25 roku swojego panowania. Inne dodatki zostały dokonane przez jego następców., Amenhotep III postanowił zburzyć dziedziniec Festiwalowy, budując w jego miejsce kolosalny trzeci pylon, wypełniony w dużej mierze blokami ze zdemontowanych budowli. Jego syn, Echnaton (panował w latach 1353-36), zbudował kilka dużych świątyń na wolnym powietrzu na obrzeżach Karnaku na cześć jego ulubionego bóstwa, Atona, z których wszystkie zostały później zburzone po przywróceniu kultu Amona; talatat (małe bloki z piaskowca, które zostały użyte do budowy świątyń Atona) zostały użyte jako wypełnienie do budowy drugiego, dziewiątego i dziesiątego pylonu, wzniesionego przez Horemheba.,

najbardziej uderzającą cechą świątyni w Karnaku jest sala hypostyl, która zajmuje przestrzeń między trzecim a drugim pylonem. Powierzchnia tej ogromnej sali, jednego z cudów starożytności, wynosi około 54.000 stóp kwadratowych (5.000 metrów kwadratowych). Został zdobiony przez Setiego I (panującego w latach 1290-79) i Ramzesa II (panującego w latach 1279-13). Dwanaście ogromnych kolumn, o wysokości prawie 24 metrów, podtrzymywało płyty dachowe nawy Środkowej nad poziomem reszty, dzięki czemu światło i powietrze mogły przedostać się przez sklepienie., Siedem naw bocznych po obu stronach przyniosło liczbę filarów do 134. Historyczne reliefy na zewnętrznych murach przedstawiają zwycięstwa Setiego w Palestynie i Ramzesa II pokonującego Hetytów w bitwie pod Kadesz.

Ramzes III (panował 1187-56) zbudował małą świątynię dla Amona przed pylonem Ramesside naprzeciwko potrójnej świątyni wzniesionej przez Setiego II (panował 1204-1198). Brama Bubastejska w południowo-wschodnim narożniku tego dworu upamiętnia zwycięstwa odniesione przez Szeszonka I (panującego w latach 945-924), biblijnego Sziszaka w Palestynie., Kuszycki (nubijski) Faraon Taharka (panował w latach 690-664) wzniósł wysoką kolumnadę, z której do dziś stoi jeden Filar. W latach 664-332 p. n. e.dobudowano obszerny Dwór, poprzedzony masywnym pierwszym pylonem, który nigdy nie został ukończony. Za nim do nabrzeża prowadzi Aleja sfinksów—założona w dużej mierze przez Amenhotepa III i uzurpowana przez Ramzesa II.,

w ogrodzeniu wielkiej świątyni Amona znajduje się wiele innych godnych uwagi małych sanktuariów i świątyń. Świątynia Ptah, w północnej części obudowy, została zbudowana przez Hatszepsut i Thutmose III i dodana przez Ptolemeuszy, którzy również ozdobili wielką świątynię Amona poprzez dodanie granitowych kapliczek i bram., Na południu Ramzes III poświęcił świątynię Chonsowi, Bogu księżyca, który zasługuje na uwagę. Przylega do niej mała późna Świątynia Opet, bogini hipopotamów.

miejsce Karnak i inne obszary starożytnych Teb stanowią stały problem dla architektów, którzy starają się je zachować, ponieważ fundamenty są niewystarczające, a wilgoć z corocznej powodzi Nilu rozpadł piaskowiec u podstawy ścian i kolumn. Prace remontowe i wzmacniające trwają nieprzerwanie, a w miarę ich wykonywania nieustannie dokonuje się nowych odkryć.